جست و جو

فلسفه 4 (سیر مطالعاتی فلسفه)

بنام خدا

توجه به سیر مطالعاتی دقیق و هدفمند در یادگیری مباحث فلسفی، از اساسی ترین نکاتی است که طالب فلسفه باید آن را وجهه همت خویش قرار دهد. در زیر تلاش شده تا حسب حوصله مبتدیان، سیری مقدماتی از فلسفه برای دوستداران آن دانش ارائه شود. امید که مورد استفاده قرار گیرد.

در آغاز، این نکته را باید به یاد داشت که آشنایی با زبان عربی در یادگیری مجموعه علوم انسانی امری ضروری تلقی می شود و پژوهشگر هر چه بیشتر با این زبان آشنایی داشته باشد، بهتر می تواند در این زمینه صاحب نظر باشد. با این همه، سیر پیش رو برای کسانی که اطلاع اندکی نیز از زبان عربی دارند، می تواند قابل بهره باشد.

نخست باید نظر داشت که پیش نیاز یادگیری علم فلسفه، علمی است به نام منطق که با آن می توان شیوه های درست فکر کردن را آموخت. به دیگر سخن؛ منطق دانش و فنی است که کاربر، فکر خود را از هرگونه خطایی اعم از شکلی و محتوایی مصون می دارد. بمنظور آشنایی با این علم، 1- کتاب آشنایی با علوم اسلامی استاد شهید مطهری (ره) بخش آشنایی با منطق اسلامی آن، گامی نخست و پرفایده تلقی می شود. در مرحله بعدی فراگیری کامل کتاب وزین 2- منطق صوری اثر استاد محمد خوانساری تاکید می گردد. در مرحله سوم هم آشنایی با کتاب گران سنگ 3- المنطق نوشته علامه محمدرضا مظفر که به فارسی هم ترجمه شده است، توصیه اکید می شود. البته باید نظر داشت که بدون کتاب منطق صوری استاد خوانساری هم می توان مستقیما وارد کتاب المنطق شد لکن به منظور ورودی بهتر و کم هزینه تر، مطالعه کتاب منطق صوری پیش از آن منطقی تر می نماید.

در گام بعدی که وارد حوزه فلسفه می شویم، نخست باید 4- کتاب آشنایی با علوم اسلامی شهید مطهری (ره) بخش آشنایی با فلسفه ی اسلامی آن از سر گذرانده شود که به سهم خود کتابی مفید در این زمینه بشمار می رود. سپس آشنایی با کتاب 5- فلسفه مقدماتی از استاد عبدالرسول عبودیت توصیه می شود. بعد از آن کتاب قیمتی 6- آموزش فلسفه آیت الله مصباح یزدی حفظه الله در دو جلد، اکیدا سفارش می شود که فایل های صوتی درس های استاد میرسپاه، بهره گیری از این کتاب ارزشمند را به بهترین شکل خود ممکن ساخته است. خواننده این کتاب در صورت فهم صحیح مطالب آن می تواند وارد بخش های تخصصی فلسفه ی اسلامی بشود. پس از این مرحله آشنایی با 7- کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم علامه طباطبایی با شرح استاد مطهری خالی از لطف نیست. این کتاب افزون بر آنکه بسیاری از مباحث فلسفی را به صورت ساده مطرح می کند ، یک دوره پاسخ گویی به شبهات مادی گرایان است.

در پایان بهره گیری از دو کتاب 8- بدایۀ الحکمه و سپس 9- نهایۀ الحکمه از علامه طباطبایی عزیز که دستی برتر از آن کتاب ها تاکنون در عرصه آموزش فلسفه رو نشده است، شدیدا و قویا سفارش می شود. عمق علمی این کتاب و دقت های بی بدیل آن بدرستی این کتاب را آغاز و انجام حکمت و فلسفه قرار داده است. شرح های فارسی خوب اقای علی شیروانی بر این دو کتاب بر اتقان یادگیری آنها افزوده است. البته کتابهای کمک آموزشی دیگری چون درآمدی به نظام حکمت صدرایی استاد عبودیت و ... هم در کنار فراگیری نهایۀ الحکمه نیز پیشنهاد می شود که برای طالب تخصص بسیار مفید است.

پس از گذران این سیر مقدماتی، فراگیری دقیق متون سنتی فلسفه اسلامی یعنی آثار ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا نزد استاد متخصص، برای طالبان تخصص در فلسفه اسلامی امری لازم و ضرور می نماید که باید در مجالی مستقل و واسع از آن سخن گفت.

زمان انتشار:

ساعت:

نویسنده: